Patiëntinformatie

Medisch-wetenschappelijk onderzoek met behulp van moleculaire beeldvorming bij endoscopische of chirurgische ingrepen.

Achtergrond

Voorbeeld: een patiënt wordt naar het ziekenhuis verwezen met een veranderd ontlastingspatroon. Er wordt uitgebreid onderzoek gedaan, waarbij de beeldvorming (bijvoorbeeld een scan of een echo) een grote rol speelt in het stellen van de diagnose. De behandelend arts zal een aanvullende operatie of de coloscopie voorbereiden door eerder gemaakte beeldvorming uitgebreid te bestuderen. Tijdens de ingreep zal de behandelend arts vervolgens beslissen welk weefsel verwijderd moet worden op basis van eerder gemaakte beelden en door te kijken en soms te voelen aan het weefsel.

Tijdens ingrepen (operaties of kijkonderzoeken) worden tumoren of andere afwijkingen verwijderd op basis van herkenning van het weefsel door de behandelend arts. Een deel van deze herkenning bestaat uit wat de behandelend arts tijdens de ingreep kan zien (en soms kan voelen), maar voor een groot deel wordt dit ook bepaald door beeldvormend onderzoek dat van tevoren is uitgevoerd. Toch is het regelmatig lastig om tijdens een ingreep kankerweefsel te onderscheiden van gezond weefsel, waardoor in sommige gevallen nog een extra operatie of aanvullende behandeling (zoals chemotherapie of radiotherapie) nodig is. Ook wordt er in sommige gevallen juist teveel gezond weefsel weggenomen.

Doel

Het doel van de OMIG, de Optical Molecular Imaging Group, is om tijdens ingrepen bepaalde cellen beter zichtbaar te maken dan andere. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van een fluorescente hulpstof (een “tracer”). Deze hulpstof bindt bijvoorbeeld specifiek aan een onderdeel van kankercellen of ontstekingscellen. Wanneer er tijdens de ingreep een speciale camera met een laser wordt gebruikt, lichten de gebieden met veel van deze hulpstof op. Daardoor wordt het voor de behandelend arts gemakkelijker om kankerweefsel van gezond weefsel te onderscheiden, om de kwaliteit van de doorbloeding in een specifiek weefsel te beoordelen of om beter te snappen of een geneesmiddel goed ter plaatse komt bij een ontsteking.

Fluorescence guided surgery | OMIG
Voorafgaand aan de procedure krijgt u een fluorescente tracer zodat bepaalde structuren tijdens de procedure te zien zullen zijn.

Toepassingen

In de afgelopen jaren zijn er door de OMIG in verschillende vakgebieden onderzoeken uitgevoerd naar de beste toepassing van deze fluorescente hulpstoffen:

  • Endoscopisch
    • Chronische darmontstekingen (Colitis Ulcerosa / Crohn)
    • (Erfelijke) Darmkanker
    • Galwegkanker
    • Hypofysetumoren
    • Slokdarmkanker en Barret slokdarm
  • Chirurgisch
    • Darmkanker
    • Huidkanker
    • Hoofd/halskanker
    • Galwegkanker
    • Aderverkalking in halsslagader
    • Sarcomen
    • Endometriose
    • Alvleesklierkanker
    • Borstkanker
    • Buikvlieskanker
    • Schildklierkanker
    • Oogheelkunde
    • Hersenvliestumor

Toekomst

Momenteel zijn de meeste onderzoeken nog in de fase waarin wordt uitgezocht wat de beste manier is om de fluorescente hulpstoffen in te zetten. Daarbij wordt onder andere onderzocht welke stof het beste werkt en wat voor doseringen er nodig zijn bij de verschillende toepassingen. Bij bepaalde toepassingen is de kennis daarvan verder dan bij andere. Er worden daarom op dit moment meestal nog geen beslissingen gemaakt tijdens een ingreep op basis van de onderzoeksgegevens. Het doel is om in de komende jaren de fase te bereiken waarin er tijdens een ingreep beslissingen kunnen worden genomen op basis van wat er op de camera wordt gezien.